اختلافات مربوط به مال مشاع یکی از پیچیده‌ترین و وقت‌گیرترین دعاوی حقوقی است که معمولاً در میان شرکا یا وراث به‌وجود می‌آید. این نوع اختلافات می‌تواند در نتیجه تفکیک، افراز یا فروش مال مشاع ایجاد شود. در این میان، داوری به‌عنوان یک روش جایگزین برای حل و فصل این اختلافات، مزایای قابل توجهی دارد. داوری می‌تواند در سریع‌تر حل شدن مشکلات و کاهش هزینه‌ها موثر واقع شود و طرفین را از فرآیندهای طولانی دادگاهی نجات دهد.
در این مقاله به بررسی داوری در اختلافات مربوط به تفکیک، افراز و فروش مال مشاع پرداخته و مزایا و نحوه استفاده از این روش برای حل اختلافات را توضیح خواهیم داد.
فهرست عناوین
1. مال مشاع چیست؟
مال مشاع به مال یا دارایی گفته می‌شود که چند نفر به طور مشترک مالک آن هستند. این نوع مالکیت معمولاً به‌ویژه در اموال ارثی و یا در مواردی که چند نفر به‌طور همزمان مالک یک ملک یا زمین هستند، دیده می‌شود. مال مشاع می‌تواند مشکلات زیادی را به همراه داشته باشد، زیرا هر یک از شرکا یا مالکان ممکن است نظری متفاوت نسبت به نحوه استفاده از آن مال داشته باشند.
در صورتی که توافقی میان مالکان در خصوص نحوه استفاده، فروش یا تقسیم مال مشاع وجود نداشته باشد، ممکن است اختلافاتی به‌وجود آید که نیازمند حل و فصل سریع و مؤثر است.
2. تفکیک، افراز و فروش مال مشاع
تفکیک مال مشاع به معنای تقسیم و جداسازی مال مشاع به بخش‌های مختلف است که می‌تواند برای هر شریک به‌طور جداگانه قابل استفاده باشد. در این روش، مال به‌طور کامل و قطعی بین شرکا تقسیم می‌شود.
افراز مال مشاع به معنای تقسیم یک مال مشاع به بخش‌های جداگانه، اما بدون تغییر ماهیت آن است. به عبارت دیگر، در افراز، مال مشاع به‌گونه‌ای تقسیم می‌شود که هر شریک به‌طور مشخص سهم خود را از مال مشاع داشته باشد، اما در واقع، به‌طور فیزیکی و عملی هیچ تغییر عمده‌ای در مال ایجاد نمی‌شود.
فروش مال مشاع زمانی مطرح می‌شود که مال مشاع به‌طور کامل به فروش می‌رسد. در این شرایط، توافق میان شرکا یا مالکان برای فروش مال و تقسیم درآمد حاصل از فروش ضروری است.
3. داوری در اختلافات تفکیک، افراز و فروش مال مشاع
در بسیاری از مواقع، اختلافات میان مالکان مال مشاع در خصوص تفکیک، افراز یا فروش مال، به فرآیندهای طولانی در دادگاه‌ها کشیده می‌شود که این موضوع می‌تواند به بروز مشکلات حقوقی و مالی بیشتر برای طرفین منجر شود. داوری در این زمینه می‌تواند راهکار مؤثری برای کاهش زمان و هزینه‌ها باشد.
3.1. چرا داوری می‌تواند مناسب باشد؟
در داوری، طرفین توافق می‌کنند که اختلافات خود را به داوران متخصص بسپارند تا سریع‌تر و با دقت بیشتری به نتیجه برسند. داوری در مقایسه با دادگاه‌ها مزایای زیادی دارد:
- سرعت بیشتر: داوری معمولاً سریع‌تر از دادگاه‌ها به نتیجه می‌رسد.
- حفظ روابط: در داوری، معمولا تلاش بر این است که روابط طرفین حفظ شود.
- محرمانگی: داوری معمولاً خصوصی است و اطلاعات حساس در معرض عموم قرار نمی‌گیرد.
- هزینه کمتر: هزینه‌های دادگاهی در داوری به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
3.2. نقش داور در حل اختلافات تفکیک و افراز مال مشاع
در مواردی که دو یا چند شریک نتوانند به توافق در خصوص تفکیک یا افراز مال مشاع دست یابند، داور می‌تواند به‌عنوان یک شخص بی‌طرف وارد شود و تصمیم‌گیری کند. داور پس از بررسی مستندات و شرایط موجود، می‌تواند بهترین روش برای تقسیم مال مشاع را پیشنهاد دهد و به توافقی میان طرفین دست یابد.
3.3. نقش داور در اختلافات مربوط به فروش مال مشاع
در صورتی که در خصوص فروش مال مشاع اختلافاتی میان طرفین به‌وجود آید، داور می‌تواند به حل این اختلافات کمک کند. داور می‌تواند نحوه فروش مال مشاع، زمان و شرایط آن را تعیین کند و از بروز مشکلات و اختلافات بیشتر جلوگیری نماید.
4. مراحل داوری در اختلافات مال مشاع
مراحل داوری در اختلافات مربوط به مال مشاع معمولاً شامل موارد زیر است:
4.1. انتخاب داور
طرفین قرارداد باید داوری را برای حل اختلافات خود انتخاب کنند. این داور باید تخصص و تجربه کافی در مسائل ملکی و اموال مشاع داشته باشد. در صورتی که طرفین نتوانند به توافق برسند، می‌توانند از کانون داوران قوه قضاییه یا سایر نهادهای داوری کمک بگیرند.
4.2. برگزاری جلسه داوری
جلسه داوری معمولاً به‌صورت غیررسمی برگزار می‌شود و طرفین می‌توانند به بیان نظرات و پیشنهادات خود بپردازند. داور پس از بررسی مستندات و شواهد، تصمیم نهایی را اتخاذ خواهد کرد.
4.3. صدور رأی داوری
پس از پایان جلسات داوری و ارزیابی اختلافات، داور یک رأی نهایی صادر می‌کند که باید به‌طور قطعی و لازم‌الاجرا باشد.
4.4. اجرای رأی داوری
اجرای رأی داوری در صورتی که طرفین با آن موافقت کنند، به‌طور رسمی آغاز خواهد شد. در صورتی که یکی از طرفین از اجرای رأی خودداری کند، ممکن است رأی داوری از طریق مراجع قضائی مورد تایید قرار گیرد.
5. نتیجه‌گیری
در اختلافات مربوط به تفکیک، افراز و فروش مال مشاع، استفاده از داوری می‌تواند راهکار مؤثری برای حل سریع، کم‌هزینه و بی‌طرفانه مشکلات باشد. با انتخاب یک داور متخصص و بی‌طرف، طرفین می‌توانند اختلافات خود را بدون نیاز به مراجعه به دادگاه حل و فصل کنند.
اگر شما نیز درگیر اختلافات مربوط به مال مشاع و املاک هستید، گروه وکلای صدر با بهترین وکیل تهران و داوران مورد تأیید قوه قضاییه می‌توانند به شما در این زمینه کمک کنند. تیم ما با داشتن تجربه و تخصص در امور ملکی و حقوقی، آماده ارائه مشاوره و خدمات حقوقی به شما می‌باشد. برای دریافت مشاوره تخصصی و حل سریع‌تر اختلافات خود، با ما تماس بگیرید.