اختلافات مربوط به فسخ یا ابطال قراردادهای ملکی از جمله مشکلات حقوقی پیچیده‌ای هستند که ممکن است در هر معامله‌ای بروز کنند. این نوع اختلافات، در صورتی که به‌درستی و در زمان مناسب حل و فصل نشوند، می‌توانند باعث بروز خسارات مالی سنگین و اختلافات طولانی‌مدت میان طرفین شوند. در این میان، استفاده از داوری به‌عنوان یک ابزار کارآمد برای حل این گونه اختلافات می‌تواند نقش مهمی ایفا کند.
داوری به‌عنوان یک روش غیررسمی، بی‌طرفانه و سریع برای حل و فصل دعاوی، می‌تواند برای طرفین قراردادهای ملکی در مواردی همچون فسخ یا ابطال قرارداد، به‌ویژه در مواردی که دادگاه‌ها ممکن است روند طولانی و پیچیده‌ای داشته باشند، بسیار مؤثر باشد. در این مقاله، به بررسی نقش داور در اختلافات ناشی از فسخ یا ابطال قراردادهای ملکی و مزایای استفاده از داوری در این زمینه پرداخته می‌شود.
فهرست عناوین
1. تعریف فسخ و ابطال قراردادهای ملکی
فسخ و ابطال قراردادهای ملکی به‌طور کلی به اقداماتی گفته می‌شود که به‌منظور خاتمه دادن به اثرات یک قرارداد در پی وقوع شرایط خاص، انجام می‌شوند. در بسیاری از قراردادهای ملکی، به‌ویژه در خرید و فروش، اجاره و مشارکت در ساخت، ممکن است طرفین به دلایل مختلف تصمیم به فسخ یا ابطال قرارداد بگیرند.
1.1. فسخ قرارداد
فسخ قرارداد به معنای پایان دادن به اعتبار قرارداد از سوی یکی از طرفین به دلیل وقوع تخلف یا نقض شرایط مقرر در قرارداد است. فسخ می‌تواند از سوی یکی از طرفین یا به‌طور توافقی میان طرفین صورت گیرد.
1.2. ابطال قرارداد
ابطال قرارداد به‌معنای از بین رفتن اثرات یک قرارداد از ابتدا است. ابطال می‌تواند به دلایل مختلفی مانند عدم اهلیت یکی از طرفین، عدم رعایت شرایط قانونی یا وجود تقلب در قرارداد رخ دهد.
2. نقش داور در حل و فصل اختلافات ناشی از فسخ یا ابطال قرارداد
داوری در مسائل مربوط به فسخ و ابطال قراردادهای ملکی می‌تواند مزایای زیادی برای طرفین داشته باشد. داوری می‌تواند به‌عنوان یک ابزار سریع، مؤثر و کم‌هزینه در حل اختلافات مطرح شود.
2.1. حذف طولانی بودن پروسه قضائی
در بسیاری از موارد، حل اختلافات در دادگاه‌ها ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها به طول بینجامد. این در حالی است که داوری می‌تواند در مدت زمان کوتاهی به نتیجه برسد. در نتیجه، طرفین قراردادهایی که دچار اختلاف شده‌اند می‌توانند بدون انتظارهای طولانی‌مدت به تصمیم نهایی دست یابند.
2.2. بی‌طرفی و تخصص داور
در داوری، داور شخصی بی‌طرف است که می‌تواند با استفاده از تخصص خود در حوزه حقوقی و املاک، اختلافات مربوط به فسخ یا ابطال قرارداد را بررسی کرده و تصمیم بگیرد. داور معمولاً از طرفین درخواست می‌کند که مدارک و مستندات خود را ارائه دهند و با بررسی دقیق این مستندات، تصمیم نهایی خود را می‌گیرد.
2.3. سفارشی بودن فرآیند داوری
فرآیند داوری به‌طور معمول نسبت به دادگاه‌ها انعطاف‌پذیرتر است. طرفین می‌توانند در انتخاب داور، شرایط داوری و زمان‌بندی جلسات داوری توافق کنند. این امکان باعث می‌شود که داوری به روشی کارآمد و مطابق با نیازهای خاص طرفین تبدیل شود.
2.4. عدم نیاز به حضور در دادگاه
یکی از مزایای مهم داوری این است که طرفین نیازی به حضور در دادگاه ندارند. در داوری، جلسات اغلب به‌صورت خصوصی برگزار می‌شود و طرفین می‌توانند به‌طور مستقیم با داور در ارتباط باشند.
3. فرآیند داوری در اختلافات ناشی از فسخ یا ابطال قراردادهای ملکی
فرآیند داوری در این نوع اختلافات مشابه سایر دعاوی است. با این حال، نکات خاصی وجود دارد که طرفین باید به آن‌ها توجه کنند.
3.1. موافقت طرفین برای ارجاع به داوری
اولین قدم در فرآیند داوری، موافقت طرفین برای ارجاع اختلاف به داوری است. در برخی موارد، در قراردادهای ملکی پیش‌بینی می‌شود که در صورت بروز اختلافات، طرفین باید به داوری مراجعه کنند. در غیر این صورت، طرفین باید برای ارجاع به داوری توافق کنند.
3.2. انتخاب داور
پس از موافقت طرفین برای داوری، داور یا داوران باید انتخاب شوند. در صورتی که طرفین نتوانند در انتخاب داور به توافق برسند، معمولاً از میان داوران رسمی و مورد تأیید قوه قضاییه یا کانون داوران، یک داور متخصص در مسائل ملکی انتخاب می‌شود.
3.3. بررسی مستندات و مدارک
در جلسه داوری، طرفین می‌توانند مستندات و مدارک خود را ارائه دهند. این مستندات می‌تواند شامل نسخه‌های قرارداد، نامه‌های فسخ، گزارش‌های کارشناسی و دیگر مدارک مرتبط با موضوع اختلاف باشد.
3.4. صدور رأی داوری
پس از بررسی مستندات و شهادت‌ها، داور رأی خود را صادر می‌کند. این رأی معمولاً به‌صورت نهایی است و طرفین باید آن را اجرا کنند. در صورتی که یکی از طرفین به رأی داوری اعتراض داشته باشد، امکان درخواست تجدیدنظر محدود است.
4. مزایای استفاده از داوری در اختلافات فسخ و ابطال قراردادهای ملکی
4.1. کاهش هزینه‌ها و زمان
یکی از بزرگ‌ترین مزایای داوری این است که هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای حل اختلافات را کاهش می‌دهد. به‌ویژه در مسائل پیچیده‌ای همچون فسخ یا ابطال قراردادهای ملکی، استفاده از داوری می‌تواند راه‌حل سریع‌تری را ارائه دهد.
4.2. حفظ محرمانگی
فرآیند داوری معمولاً محرمانه است و این امر به طرفین این امکان را می‌دهد که جزئیات اختلافات خود را در یک فضای خصوصی و بدون نگرانی از افشای اطلاعات در دادگاه‌ها بررسی کنند.
4.3. اجرای سریع‌تر رأی داوری
در صورتی که رأی داوری صادر شود، معمولاً طرفین موظف به اجرای آن هستند. در برخی موارد، اگر یکی از طرفین از اجرای رأی داوری خودداری کند، امکان درخواست اجرائیه از مراجع قضائی وجود دارد.
5. نتیجه‌گیری
داوری به‌عنوان یک روش مؤثر و سریع برای حل اختلافات ناشی از فسخ یا ابطال قراردادهای ملکی می‌تواند طرفین را از مشکلات طولانی‌مدت دادگاهی رها سازد. این روش نه‌تنها زمان و هزینه کمتری می‌طلبد، بلکه به طرفین کمک می‌کند تا به‌صورت خصوصی و بی‌طرفانه به توافق برسند.
اگر شما نیز درگیر اختلافات ناشی از فسخ یا ابطال قراردادهای ملکی هستید، گروه وکلای صدر با استفاده از بهترین وکیل تهران و داوران حرفه‌ای آماده است تا شما را در این مسیر راهنمایی کند. تیم ما با بهره‌گیری از تجربیات بالا و تخصص در مسائل حقوقی و ملکی، می‌تواند به شما در حل سریع و مؤثر اختلافات کمک کند.