خلع ید، یک دعوای حقوقی است که برای احقاق حق مالکیت از اموال غیرمنقول (خانه، زمین، باغ) مطرح می‌شود. در این دعوا، خواهان از دادگاه درخواست می‌کند که متصرف غیرقانونی را از مال مورد تصرف خلع کند.

به عبارت ساده، خلع ید یعنی بیرون کردن فردی که بدون اجازه مالک یا صاحب حق، در ملک یا مال غیرمنقول او تصرف کرده است.

تعریف، شرایط، انواع و هر آنچه که لازم است در رابطه با خلع ید بدانید!

در این مطلب 0 تا 100 موارد مرتبط با خلع ید مورد بررسی قرار می گیرد و هم چنین شرایط و مجازات های حاکم بر این عنوان حقوقی به شکل کامل مورد بررسی قرار می گیرد. اگر موضوعی در این مطلب بررسی نشده و پس از خواندن این مطلب هم چنان برای شما ابهاماتی وجود داشت، حتما در بخش دیدگاه ها در پایین صفحه این موارد را با ما در میان بگذارید.

خلع ید چیست ؟

به عبارت ساده، خلع ید یعنی بیرون کردن فردی که بدون اجازه مالک یا صاحب حق، در ملک یا مال غیرمنقول او تصرف کرده است.

تعریف خلع ید از نظر حقوقی

خلع ید، در لغت به معنای بیرون کردن است. در قانون مدنی، خلع ید تعریف نشده است، اما در ماده ۳۰۸ قانون مدنی، غصب تعریف شده است که در واقع همان خلع ید است.

در ماده ۳۰۸ قانون مدنی آمده است: «غصب استیلا بر حق غیر است به نحو عدوان».

بنابراین، خلع ید عبارت است از بیرون کردن متصرف غیرقانونی از مال غیرمنقول.

تفاوت خلع ید با تخلیه

خلع ید و تخلیه، دو دعوای حقوقی هستند که برای احقاق حق مالکیت از اموال غیرمنقول مطرح می‌شوند. اما تفاوت اصلی این دو دعوا در این است که در دعوای خلع ید، خواهان باید ثابت کند که متصرف غیرقانونی، مال مورد تصرف را از او غصب کرده است، در حالی که در دعوای تخلیه، خواهان فقط باید ثابت کند که متصرف غیرقانونی، مال مورد تصرف را بدون رضایت او تصرف کرده است.

ماهیت حقوقی خلع ید

خلع ید، یک دعوای حقوقی است که برای احقاق حق مالکیت از اموال غیرمنقول مطرح می‌شود. ماهیت حقوقی خلع ید، یک دعوای کیفری نیست، بلکه یک دعوای حقوقی است.

در دعوای کیفری، متهم به ارتکاب یک جرم محکوم می‌شود و مجازات می‌شود. اما در دعوای حقوقی، خواهان از دادگاه درخواست می‌کند که حق او را از متصرف غیرقانونی مطالبه کند.

انواع خلع ید ( تقسیم بندی منقول و غیر منقول )

خلع ید، یک دعوای حقوقی است که برای احقاق حق مالکیت از اموال غیرمنقول یا منقول مطرح می‌شود.

خلع ید می‌تواند به دو دسته تقسیم شود:

خلع ید مال غیرمنقول: این نوع خلع ید زمانی مطرح می‌شود که شخصی بدون اجازه مالک یا صاحب حق، در ملک یا مال غیرمنقول او تصرف کرده باشد.
خلع ید مال منقول: این نوع خلع ید زمانی مطرح می‌شود که شخصی بدون اجازه مالک یا صاحب حق، در مال منقول او تصرف کرده باشد.

خلع ید مال غیرمنقول

خلع ید مال غیرمنقول، یک دعوای حقوقی است که برای احقاق حق مالکیت از املاک و مستغلات (خانه، زمین، باغ) مطرح می‌شود. در این دعوا، خواهان از دادگاه درخواست می‌کند که متصرف غیرقانونی را از ملک یا مال غیرمنقول مورد تصرف خلع کند.

تعریف خلع ید مال غیرمنقول:

خلع ید مال غیرمنقول، به معنای بیرون کردن متصرف غیرقانونی از ملک یا مال غیرمنقول است.

شرایط طرح دعوای خلع ید مال غیرمنقول:

برای طرح دعوای خلع ید مال غیرمنقول، خواهان باید شرایط زیر را داشته باشد:

1- مالك یا صاحب حق انتفاع از مال مورد تصرف باشد.
2- تصرف متصرف غیرقانونی باشد : تصرف غیرقانونی، به معنای تصرف مال دیگری بدون رضایت مالک یا صاحب حق است.

مراحل طرح دعوای خلع ید مال غیرمنقول:

1- طرح دعوا در دادگاه
2- تعیین وقت رسیدگی توسط دادگاه
3- حضور طرفین دعوا در دادگاه
4- صدور حکم خلع ید توسط دادگاه
5- اجرای حکم خلع ید توسط اجرای احکام

خلع ید مال منقول

خلع ید مال منقول، یک دعوای حقوقی است که برای احقاق حق مالکیت از اموال منقول (پول، اتومبیل، وسایل منزل) مطرح می‌شود. در این دعوا، خواهان از دادگاه درخواست می‌کند که متصرف غیرقانونی را از مال منقول مورد تصرف خلع کند.

شرایط طرح دعوای خلع ید مال منقول:

برای طرح دعوای خلع ید مال منقول، خواهان باید شرایط زیر را داشته باشد:

1- مالك یا صاحب حق انتفاع از مال مورد تصرف باشد.
2- تصرف متصرف غیرقانونی باشد.

انواع خلع ید ( تقسیم بندی انواع ید )

خلع ید غاصبانه

تصرف مال دیگری بدون رضایت مالک یا صاحب حق، تصرف عدوانی است. اگر این تصرف از همان ابتدا غیرقانونی باشد، به آن خلع ید غاصبانه می‌ گویند.
شرایط طرح دعوا:
1- خواهان باید مالک یا صاحب حق تصرف بر مال مورد تصرف باشد.
2- تصرف خوانده باید غیرقانونی باشد.
3- تصرف خوانده باید غاصبانه باشد.
4- اثبات ادعای خواهان:
– خواهان باید مالکیت یا حق تصرف خود را بر مال مورد تصرف با ارائه اسناد و مدارک معتبر ثابت کند.
– خواهان باید تصرف غیرقانونی خوانده را با ارائه شهادت شهود، گزارش کارشناسان و غیره ثابت کند.
– خواهان باید تصرف غاصبانه خوانده را با ارائه دلایلی مانند قصد اضرار خوانده به خواهان ثابت کند.

خلع ید امانی

در ابتدا بین طرفین قراردادی منعقد می‌شود که به موجب آن، یکی از طرفین، مال خود را به دیگری می‌دهد تا از آن استفاده کند. اگر این قرارداد منعقد شده، مدت‌دار باشد، پس از انقضای مدت قرارداد، متصرف ملزم به تخلیه مال مورد تصرف است. اگر متصرف پس از انقضای مدت قرارداد، به تصرفات خود ادامه دهد، به عنوان غاصب شناخته می‌شود و خواهان می‌تواند علیه او دعوای خلع ید امانی مطرح کند.
شرایط طرح دعوا:
1- خواهان باید مالک یا صاحب حق تصرف بر مال مورد تصرف باشد.
2- قرارداد بین طرفین باید مدت‌ دار باشد و مدت آن منقضی شده باشد.
3- خوانده باید پس از انقضای مدت قرارداد، به تصرفات خود ادامه داده باشد.

خلع ید مشاعی

در ملک مشاعی، هر یک از شرکا، مالک سهم مشاع از ملک است. اگر یکی از شرکا، سهم مشاعی خود را به دیگری منتقل کند، متصرف ملک، ملزم به رعایت حقوق سایر شرکا است. اگر متصرف ملک مشاعی، بدون رضایت سایر شرکا، تصرفات دیگری در ملک انجام دهد، سایر شرکا می‌توانند علیه او دعوای خلع ید مشاعی مطرح کنند.
شرایط طرح دعوا:
1- خواهان باید مالک یا صاحب حق تصرف بر مال مورد تصرف باشد.
2- خوانده باید بدون رضایت سایر شرکا، تصرفات دیگری در ملک انجام داده باشد.

شرایط و مراحل خلع ید

شرایط لازم برای خلع ید

خلع ید، یک دعوای حقوقی است که برای احقاق حق مالکیت از اموال غیرمنقول یا منقول مطرح می‌شود. برای طرح دعوای خلع ید، باید شرایط زیر وجود داشته باشد:

1- مال مورد تصرف، مال غیرمنقول یا منقول باشد.
2- خواهان، مالک یا صاحب حق انتفاع از مال مورد تصرف باشد : خواهان، باید مالک یا صاحب حق انتفاع از مال مورد تصرف باشد. حق انتفاع، حق استفاده از مال غیرمنقول دیگری بدون اینکه مالکیت آن مال را داشته باشد.
3- تصرف متصرف غیرقانونی باشد : تصرف غیرقانونی، به معنای تصرف مال دیگری بدون رضایت مالک یا صاحب حق است.
4- مال مورد تصرف : مال مورد تصرف، می‌تواند یک ملک غیرمنقول (خانه، زمین، باغ) یا یک مال منقول (پول، اتومبیل، وسایل منزل) باشد.

مراحل خلع ید

خلع ید، یک دعوای حقوقی است که برای احقاق حق مالکیت از اموال غیرمنقول یا منقول مطرح می‌شود. مراحل طرح دعوای خلع ید به شرح زیر است:

1- طرح دعوا در دادگاه
خواهان باید دادخواست خلع ید را به دادگاه صالح ارائه دهد. دادگاه صالح، دادگاه محل وقوع مال مورد تصرف است.

2- تعیین وقت رسیدگی توسط دادگاه
دادگاه، وقت رسیدگی به دعوای خلع ید را تعیین می‌کند.

3- حضور طرفین دعوا در دادگاه
خواهان و خوانده (متصرف غیرقانونی) باید در وقت تعیین شده در دادگاه حضور داشته باشند.

4- صدور حکم خلع ید توسط دادگاه
در صورت احراز شرایط لازم، دادگاه حکم خلع ید صادر می‌کند.

5- اجرای حکم خلع ید توسط اجرای احکام
حکم خلع ید توسط اجرای احکام اجرا می‌شود.

هزینه خلع ید

هزینه خلع ید، بر اساس تعرفه‌های قانونی تعیین می‌شود. هزینه دادرسی، هزینه کارشناسی و هزینه اجرای حکم، از جمله هزینه‌های خلع ید هستند.

آثار خلع ید

آثار حقوقی خلع ید

خلع ید، یک دعوای حقوقی است که برای احقاق حق مالکیت از اموال غیرمنقول یا منقول مطرح می‌شود. آثار حقوقی خلع ید، به شرح زیر است:

1- برقراری وضعیت سابق
یکی از مهم‌ ترین آثار حقوقی خلع ید، برقراری وضعیت سابق است. به این معنا که متصرف غیرقانونی باید مال مورد تصرف را به مالک یا صاحب حق انتفاع آن بازگرداند.

2- تحمیل خسارت
در صورت وجود خسارت برای مالک یا صاحب حق انتفاع، متصرف غیرقانونی باید خسارت وارد شده را جبران کند.

3- عدم امکان طرح دعوای جدید
پس از صدور حکم خلع ید، متصرف غیرقانونی نمی‌تواند دوباره نسبت به تصرف مال مورد تصرف اقدام کند.

4- نتیجه‌ گیری

خلع ید، یک دعوای حقوقی مهم است که برای احقاق حق مالکیت از اموال غیرمنقول یا منقول مطرح می‌شود. آثار حقوقی خلع ید، به مالک یا صاحب حق انتفاع این امکان را می‌دهد که مال مورد تصرف را بازپس بگیرند و خسارت وارد شده را جبران کنند.

آثار مادی خلع ید

خلع ید، یک دعوای حقوقی است که برای احقاق حق مالکیت از اموال غیرمنقول یا منقول مطرح می‌شود. آثار مادی خلع ید، به شرح زیر است:

1- بازگرداندن مال مورد تصرف به مالک یا صاحب حق انتفاع
یکی از مهم‌ترین آثار مادی خلع ید، بازگرداندن مال مورد تصرف به مالک یا صاحب حق انتفاع است. این امر ممکن است مستلزم تخلیه ملک، تحویل خودرو یا سایر اموال منقول باشد.

2- جبران خسارت وارد شده
در صورت وجود خسارت برای مالک یا صاحب حق انتفاع، متصرف غیرقانونی باید خسارت وارد شده را جبران کند. این خسارت می‌تواند شامل هزینه‌های تعمیر، بازسازی یا جایگزینی مال مورد تصرف باشد.

3- نتیجه‌گیری

خلع ید، یک دعوای حقوقی مهم است که برای احقاق حق مالکیت از اموال غیرمنقول یا منقول مطرح می‌شود. آثار مادی خلع ید، به مالک یا صاحب حق انتفاع این امکان را می‌دهد که مال مورد تصرف را بازپس بگیرند و خسارت وارد شده را جبران کنند.

آثار معنوی خلع ید

خلع ید، یک دعوای حقوقی است که برای احقاق حق مالکیت از اموال غیرمنقول یا منقول مطرح می‌شود. آثار معنوی خلع ید، به شرح زیر است:

1- تأیید مالکیت مالک
خلع ید، به معنای تأیید مالکیت مالک یا صاحب حق انتفاع است. این امر می‌تواند موجب تقویت احساس امنیت و آرامش مالک شود.

2- احقاق حق
خلع ید، به معنای احقاق حق مالک یا صاحب حق انتفاع است. این امر می‌تواند موجب رفع ظلم و ستم از مالک شود.

3- نتیجه‌ گیری

خلع ید، یک دعوای حقوقی مهم است که علاوه بر آثار حقوقی و مادی، دارای آثار معنوی نیز است. آثار معنوی خلع ید، می‌تواند موجب تقویت احساس امنیت و آرامش مالک و احقاق حق او شود.

دعاوی مرتبط با خلع ید

دعوای تخیله ید

دعوای تخیله ید، یک دعوای حقوقی است که برای تخلیه ملک یا مال غیرمنقول از متصرف غیرقانونی مطرح می‌شود. در این دعوا، خواهان از دادگاه درخواست می‌کند که متصرف غیرقانونی را از ملک یا مال غیرمنقول مورد تصرف تخلیه کند.

تعریف دعوای تخیله ید:

دعوای تخیله ید، به معنای درخواست از دادگاه برای تخلیه ملک یا مال غیرمنقول از متصرف غیرقانونی است.

شرایط طرح دعوای تخیله ید:

برای طرح دعوای تخیله ید، باید شرایط زیر وجود داشته باشد:

1- مال مورد تصرف، مال غیرمنقول باشد.
2- خواهان، مالک یا صاحب حق انتفاع از مال مورد تصرف باشد.
3- تصرف متصرف غیرقانونی باشد.

دعوای رفع تصرف عدوانی

تصرف عدوانی، به معنای تصرف مال غیرمنقول دیگری به‌صورت غیرقانونی و بدون رضایت مالک آن است. این عمل می‌تواند با زور و اجبار یا بدون آن صورت بگیرد.
برای درک بهتر این مفهوم، مثال زیر را در نظر بگیرید:

فرض کنید شما مالک یک زمین هستید. شخصی بدون رضایت شما، وارد زمین شما شده و شروع به ساخت‌وساز می‌کند. در این حالت، گفته می‌شود که این شخص مرتکب تصرف عدوانی شده است. تصرف عدوانی، یک جرم کیفری است و شخص متصرف، علاوه بر جبران خسارت، ممکن است به مجازات حبس نیز محکوم شود.

مشاوره حقوقی رایگان ملکی در رابطه با خلع ید

اگر شما نیز با موضوع دعوای خلع ید یا موضوعات مرتبط درگیر شدید و یا نیاز دارید از وکیل متخصص ملکی در این زمینه استفاده نمایید، می توانید برای مشاوره رایگان ملکی با وکلای متخصص ملکی وکیل صدر ا طریق صفحه زیر اقدام نمایید.

بهترین وکیل ملکی متخصص در موضوع خلع ید

اگر شما برای سپردن موضوع پرونده خود نیاز به وکیل متخصص ملکی دارید می توانید از طریق شماره تماس مندرج در بالای صفحه و با کلیک بر روی آن یا از طریق آیکون تلفن قرار گرفته در این صفحه با کارشناسان و وکلای ملکی متخصص ما در ارتباط باشید.